* Matüridi ve Eş'ari (Mehmet Ali Demirbaş'ın 23.02.2011 tarihli yazısı)

23 Şubat 2011, Çarşamba
Matüridi ve Eş'ari
Sual: İtikadda, İmam-ı Matüridi veya İmam-ı Eş'ari'den birine tabi olmak şart mıdır? CEVAP: Evet, şarttır. Ehl-i sünnet itikadını bu iki âlim bildirmiştir. Bunlara tâbi olmayan bid'at ehli olup, doğru yoldan ayrılmış olur. İbni Hacer-i Heytemi hazretleri buyuruyor ki: Ehl-i sünnetin söz birliğiyle bildirdiği itikada uymayan bid'at sahibidir. Bunu, İmam-ı Eş'ari ve İmam-ı Matüridi ile bunların yolunda olan âlimler bildirdiler. (Feth-ul-cevad) İbni Hacer-i Mekki hazretleri buyuruyor ki: Bid'at sahibi demek, Ehl-i sünnete aykırı inanışı olan kimse demektir. Dinin beğenmediği bir şeyi meydana çıkarmak bid'attir. (Fetava-yı hadisiyye) Şâfiî âlimlerinden Ahmed Şihabüddin Mısri buyuruyor ki: Ebül-Hasan Eş'ari'nin veya Ebu Mansur Matüridi'nin bildirdiklerinden ayrılan kimse sünni değildir. Bu iki imam, Resulullah'ın ve Eshabının yolundadır. (Kenz-ür-ragıbin haşiyesi)   Eş'ari ve Cebriye Sual: İmam-ı Eş'ari'nin insanın iradesiyle ilgili bildirdikleri, Cebriye'ye yakın mıdır? CEVAP Yakın olanları vardır, fakat yakın olmak, Cebriye olmak demek değildir. Cebriye bâtıl fırkadır. İmam-ı Eş'ari ise, Ehl-i sünnetin iki itikad imamından biridir. İmam-ı Maturidi'nin bildirdiğiyle, arasında söyleyiş farkı vardır. İmam-ı Rabbani hazretleri buyuruyor ki: Bir işin yapılması başkadır, iyi veya kötülüğünün yapılması başkadır. O halde, işin iyi veya kötü olması için de, kuvvetin ayrıca tesiri lazımdır. İnsanların kudretini Allahü teâlâ yarattığı gibi, bu kudretin tesir etmesini de Allahü teâlâ yaratmaktadır. Bunun için, kulun kudreti de tesir eder. İmam-ı Eş'ari'nin bildirdiklerini, Cebriye'den ayıran şey, Cebriye mezhebinde, (Bir insan bir işi yaptı demek mecazdır. Yani o istekli işi yalnız Allahü teâlâ yapmıştır. O insanın eliyle yapmıştır. İnsanda kudret yoktur) derler. İmam-ı Eş'ari ise, (İşi yapan, hakikatte insandır. Ancak, insanın isteğiyle değil, Allahü teâlânın istemesiyle yapmıştır) diyor. Ehl-i sünnetten, İmam-ı Eş'ari'den başkaları, kulun kudreti, yaptığı istekli işe tesir eder diyor. İmam-ı Eş'ari ise, kudreti ancak, işin yaratılmasına sebep olup, yaratılmasında tesiri olmaz diyor ki, her ikisine göre de, işi insan yaptı demek doğru olur. Ehl-i sünnet, Cebriye'den, böylece ayrılmış olur. Cebriye mezhebinin, insanın istekli işlerini yaptığını kabul etmemesi, (İşi insan yaptı demek mecazdır) demesi küfürdür. (1/289)
Üye olmak için | Üyelikten ayrılmak için | Dini sualler için | Mail grubu sayfası   www.dinimizislam.com | www.mehmetalidemirbas.com | www.evlilikrehberi.net